Για την εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική

Εξαιρετικά σημαντική αποδείχθηκε η συζήτηση του θέματος της εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική, στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας.

Η πρωτοβουλία της παράταξης ΜΕΤΩΠΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ και του επικεφαλής της Μάρκου Μπόλαρη να εισαχθεί το θέμα ήταν μια πράξη ευθύνης, για να «δοθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο η δυνατότητα ανάληψης ουσιαστικών πρωτοβουλιών για το κρίσιμο αυτό ζήτημα, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κάθετης διάσπασης της κοινωνικής συνοχής»¹.

Η δυνατότητα της Διοίκησης της ΠΚΜ να μετουσιώσει τα δεδομένα της συζήτησης σε πρωτοβουλία θα κριθεί άμεσα.

Με το παρόν σημείωμα θα ήθελα να επισημάνω ορισμένα σημαντικά, κατά τη γνώμη μου, σημεία που αναδείχθηκαν και να καταθέσω αντίστοιχα προτάσεις για τη συνέχεια.

1. Η μεγάλη πλειονότητα, ακόμη και αυτών που εναντιώνονται με πάθος στη συγκεκριμένη επένδυση, υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να αποδεχθούμε μηδενική λύση, δηλαδή το σταμάτημα των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.

Πράγματι, η δραστηριότητα είναι παραδοσιακή στην περιοχή. Εξάλλου, η συνέχιση της μεταλλευτικής δραστηριότητας με την παράλληλη αποκατάσταση των στοών, μπορεί να θωρακίσει την περιοχή από τον περιβαλλοντικό κίνδυνο που προέκυψε από τις εκμεταλλεύσεις των προηγούμενων δεκάδων, ίσως εκατοντάδων, χρόνων.

2. Η αξιοπιστία του κράτους είναι μηδαμινή και οι επιστημονικές απόψεις αντιτιθέμενες, άρα αμφισβητούνται ως προς την εγκυρότητα και την αντικειμενικότητα τους. Υπάρχουν σοβαρότατα ερωτήματα, όπως για τα θέματα των υδατικών πόρων, της επιφανειακής εξόρυξης, της ασφάλειας διαχείρισης επικίνδυνων ουσιών.

Μια νέα αποτίμηση της περιβαλλοντικής κατάστασης και αντικειμενική προσέγγιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αμφισβητούμενων σημείων της ΜΠΕ και της ΑΕΠΟ, από ανεξάρτητους επιστήμονες, είναι δυνατόν να δώσει μια αξιόπιστη διάσταση του θέματος, που θα οδηγήσει σε ορθολογικές αποφάσεις για το δημόσιο συμφέρον, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν τροποποίηση της ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων  και στοιχείων του επενδυτικού σχεδίου.

Η αμφισβήτηση της αδυναμίας του κράτους να παρακολουθεί την τήρηση των όρων μιας δραστηριότητας, δεν είναι δυνατόν να μας οδηγεί στην άρνηση, αλλά σε αποφάσεις για τη συγκρότηση ενός αξιόπιστου ελεγκτικού μηχανισμού κάτω από κοινωνικό έλεγχο.

3. Η επένδυση έχει χαρακτηριστικά υπερεκμετάλλευσης και θα επηρεάσει σημαντικά τους άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή.

Δεν είναι αργά, ακόμη και τώρα, να εκπονηθεί η αναγκαία για τέτοιου μεγέθους παρεμβάσεις Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ώστε να μελετηθούν η φέρουσα ικανότητα του χώρου και οι συνολικές επιπτώσεις σε μια ευρύτερη περιοχή. Το επενδυτικό σχέδιο θα πρέπει να σεβαστεί τα περιβαλλοντικά και τα κοινωνικά όρια της περιοχής.

4. Δεν έχει εφαρμοστεί αλλού η τεχνολογία που ισχυρίζεται ο επενδυτής ότι διαθέτει για τη μεταλλουργία χρυσού.

Είναι αναγκαίο να δημοσιευθούν όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν την εφαρμοσιμότητα της μεθόδου, για να γίνει αποδεκτός ο ισχυρισμός του επενδυτή.
Η μεταλλουργία προσφέρει πραγματική προστιθέμενη αξία, αρκεί να υλοποιηθεί με περιβαλλοντικά αποδεκτή μέθοδο.

5. Ανάλογα με την εκάστοτε χρηματιστηριακή αξία των μεταλλευμάτων και άλλες παραμέτρους, ο επενδυτής μπορεί να μεταβάλει το σχέδιο και να εγκαταλείψει την περιοχή, μαζί με αναποκατάστατους χώρους και χιλιάδες απολυμένους εργαζόμενους.

Πέρα από την εγγυητική επιστολή των 50 εκ. €, που αφορά στην περιβαλλοντική αποκατάσταση, δεν υπάρχει άλλη ρήτρα. Η πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει μακροπρόθεσμα  μια περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά αποδεκτή αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου.

6. Ο μεταλλευτικός μας κώδικας είναι απομεινάρι μιας εποχής «αποικιοκρατικής λογικής» για τη θέση της χώρας μας. Δεν προβλέπεται θεσμικά υποχρέωση καταβολής από τον επενδυτή στο ελληνικό δημόσιο ενός «δίκαιου» ποσού για το δικαίωμα εκμετάλλευσης του ορυκτού μας πλούτου.

Ασφαλώς αυτό δεν αφορά μόνο στη Χαλκιδική. Είναι όμως αναγκαίο η κυβέρνηση να «λάβει το μήνυμα» και να προχωρήσει σε σοβαρή νομοθετική ρύθμιση, χωρίς το φόβο της συγκυρίας που απαιτεί άμεσες επενδύσεις.

Ο διάλογος μπορεί να διεξαχθεί χωρίς ακρότητες και εγκλωβισμούς, μόνο εάν η πολιτεία αποδείξει άμεσα και έμπρακτα ότι σέβεται την αγωνία και τα ερωτήματα των κατοίκων.

 

¹από την αίτηση που συνυπογράψαμε οι περιφερειακοί σύμβουλοι της αντιπολίτευσης  για να συζητηθεί το θέμα στο Π.Σ.